اسب حیوان نجیبی است

پس از مدتها دو فیلم از سینمای ایران دیدم.

اولی سعادت آباد بود که با وجود این که فیلم ارزشمندی بود، ب دلیل وجود هر نیم ساعت یک  تبلیغ شهربازی در فیلم و ب هم زدن کل حس فیلم از نوشتن در باره‌ی آن خودداری می‌کنم. و نوشتن در باره‌ی این فیلم را به لقایش می‌بخشم. چرا که این حرکت آنقدر آزار دهنده بود که به سادگی و با این‌که فیلم ارزطش بیش از یک بار دیدن را داشت، برای دیدن و نوشتن در باره‌ی آن اصلن دل‌خوشی نداشتم.

ولی فیلم دوم را دو بار دیدم. یک بار برای دیدن و یک بار برای نوشتن در باره‌اش.

در متن این فیلم تبلیغی وجود ندارد. بنابراین با توجه به شرطی که در یادداشت قبلی و در این وبلاق وزین با خودم کردم، هر گونه کپی برداری از این فیلم اعتراض من را هم ب دنبال خواهد داشت.

و اما.......... اسب حیوان نجیبی است.

فیلم ساخته‌ی رضا کاهانی است. در روی سی دی که کماکان بدون یک محافظ ضد خش در یک کارتون بسته بندی شده می خرید، نوشته که: با بازی رضا عطاران، که تندیس جشن خانه‌ی سینما را برای بهترین بازی‌گری مرد دریافت کرده‌است.

نا گفته نماند، این جشن خانه به نظر من برتر از جشنواره‌ی فیلم فجر است. ینی اگر بهتر نباشد بدتر نیست.

اسب ................. از آن دسته فیلم‌هایی است که جذابیتش را با دانستن پایان آن تا حد بسیار زیادی از دست می‌دهد. بنابراین به کسانی که فیلم را ندیده اند توصیه می کنم که نه به سخنان دکتر روانشناس ابتدای فیلم گوش بدهند و آن رانگاه کنند و نه از کسی پایان فیلم را درخواست کنند.

بعد از دیدن فیلم دیدن دکتر وشنیدن به کلماتش خوب است. دکتر از ما بیشتر فیلم شناس است. آفرین.

هر چند نقدی که دکتر برای فیلم نوشته و برایتان تعریف می کند همچون یادداشت ما با کلی خودسانسوری هم‌راه است. ما و دکتر را به بزرگواری خودتان ببخشید.

روی سی دی فوق الذکر در توصیف محتوای فیلم نوشته: کمدی-اجتماعی

این که نوشته کمدی ینی خیلی فیلم را جدی نگیرید. ولی در اجتماعی عنوان کردنش این است که نخیر جدی است. مگر این که فکر کنیم کل امور اجتماعی ما به شکل کمدی در جریان است.

من در این فیلم فقط در یک سکانس لبخندی بر روی لبانم ظاهر شد. یادم نیست کجا بود ولی خب در حد یک لبخند زدن، گناه بزرگی مرتکب نشدم. ولی به درستی بگویم که: این فیلم اصلن در ژانر کمدی نمی‌گنجد.

و اما داستان فیلم: نترسید پایانش را نمی‌گویم:

یک مامور نیروی انتظامی در گشت‌های شبانه خود، طعمه‌هایی که به راحتی این روزها می‌توان یافت راصید کرده و از آنان درخواست رشوه می‌کند. طعمه های وی مجرمینی هستند که این روزها کم یافت نمی‌شود. چرا که خیلی کارها جرم است. دقت کنید:

سر و صدای یک مهمانی ختنه سوران.

خیس بودن لباس‌های یک مرد و داشتن تنو روی بازویش.

حضور یک زن در خانه‌ی یک مرد، حتا اگر زن صاحب‌خانه باشد و مرد، مستاجر. درهمین حد.

اعتیاد یک زن. جالب این که در همین یک مورد فقط رشوه ای از مجرم، درخواست نمی‌شود.

از همان آغاز فیلم بسیار طبیعی است که با توجه به ممیزی حاکم بر سینمای ایران، باید این برداشت را داشته باشیم که رضا عطاران یا همان سرگروهبان شکیبا، ریگی به کفشش هست و کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه.

نکته‌ای را در جهت کوبیدن فیلم بگویم. یک نکته‌ی غیر عادی. البته عادی کردن آن بسیار سخت بود. و آن این که، فیلم یک نیمه شب را تا صبح نشان می دهد. البته نه صبح خیلی صبح. ولی طول فیلم این کاش به اندازه بازه اتفاق آن بود. به نظر می رسد که طول فیلم اگر در سناریو بیشتر دقت می‌شد می توانست به اندازه‌ی زمانی گذشت داستان باشد. ولی خب سخت است. و این می شود که فیلمی چون ماجرای‌نیم روز ساخته‌ی فرد زینمان که شصت سال عمر دارد، می‌شود یک شاهکار تاریخ سینما در جهان و اسب ........ می شود یک فیلم دیدنی در تاریخ سینمای ایران.

فیلم در همان طول شب که بازی و ساخت فیلم را ساده هم کرده است، بسیار در نشاندن بازیگرانش در گوشه و کنار میزانسن موفق است.

یک نکنه ی دیگر در فیلم هم  که به سادگی نمی‌توان از کنارش گذشت، و به فیلم لطمه می‌زند، جایی است که پارسا پیروزفر با خودرویی، به دنبال گرفتن پول از یکی از دوستانش می‌رود و در یکی دو نما بعد او را در کنار مهتاب کرامتی که در اتومبیلی نشسته است می‌بینیم. مهتابی که در یکی دو سکانس قبل بعد از یک تصادف به نظر می‌رسد که باید متواری باشد و نیست.

از دیدار این دو چیزی نصیب تماشاچی نمی‌شود. الا این که فرض کنیم این دو در شرایطی دیگر می‌توانستند بیشتر در کنار هم باشند. و این همان چیزی هست که در فیلم سعادت آباد بین یک زن و مرد دیگر هم می‌گذرد. خب.؟ چه کنیم؟

خیلی سخت نبود اگر فکر می‌کردیم که مثلن این دو آرتیست می‌توانستند در داستان فیلم شکل دیگری از زندگی را با هم تجربه کنند.

زیباترین نما و زیباترین جمله‌ی فیلم را بگویم و ختم کنم.

زیباترین جمله را رضا عطاران یا همان سرگروهبان شکیبا در هنگام جدایی از مسعود گفت.مسعود همان حبییب رضایی است. در نقشی کماکان موفق چون همیشه.

"خوش گذشت"

و زیباترین نما را در ابتدای این یادداشت می‌بینید.

اسب حیوان نجیبی است راببینید. با بازیگرانش هم‌ذات پنداری خواهید کرد.