شبح آزادی (Fontom of liberty)

لوییس بونوئل استاد مسلم سینما، سازنده فیلم معروف "سگ آندلوسی" که  در اکران عمومی فیلم "تریستانا" را از او سینما شهرقصه آن زمان‌ها دیدم سازنده شبح آزادی است. کمدی تکان دهنده‌ای که فقط از استاد بونوئل ساخته است. قصد نقد فیلم را از نقطه نظر تکنیکی ندارم که هیچ کم ندارد. یکی از با ارزش‌ترین ساخته‌های تاریخ سینما است.

فیلم با تصویری از تابلوی معروف تیرباران اثر معروف  گویا شروع می‌شود و صدای چند گلوله. سپس مراسم اعدام چند اسپانیایی توسط سربازان انقلاب کبیر فرانسه را داریم که با فریاد "مرگ بر آزادی" و "مرگ بر فرانسه" پایان می‌پذیرد. در این سکانس یکی از کسانی‌که در مقابل جوخه اعدام می‌ایستد روحانی است (منظور کشیش است!) که خود بونوئل نقش وی را بازی می‌کند. در سکانس بعد  معلوم می‌شود انقلابیون نه تنها به زنده‌ها رحم نمی‌کنند  که دست از سر مرده‌ها نیز بر نمی‌دارند. سکانسی که انحطاط سربازان فرانسوی را حتی درهمان زمان نشان می‌دهد. به زمان حال می‌آییم.

جامعه امروز فرانسه. میراث انقلاب (منظورانقلاب کبیر فرانسه! ) جامعه‌ای که همه ارزش‌هایش به نحو حیرت انگیزی وارونه شده است. تصاویر معماری‌های مشهور جهان عکس مستهجن محسوب می‌شود! که باید از دسترس کودکان دور باشد و حتی برای بزرگسالان همان کارکرد را دارد. زیبایی شناسی به مطالعه حشره‌ای زشت مانندعنکبوت تقلیل پیدا کرده و خواب و بیداری کارکردشان یک‌سان شده است.

در این‌جا ارتش با زره پوش به دنبال روباه می‌گردد. روحانیون (منظورکشیش هاست!) که با شمایل مقدس و با ادعای برگزاری مراسم دعا و گرفتن شفا به اتاق دختری وارد شده و به فاصله اندکی آن روی خودشان را نشان می‌دهند و بساط قمار و شراب برپا می‌کنند که البته این دومی در مسیحیت چندان هم گناه نیست. تاجری با ظاهری کاملا آراسته به دنبال تماشاچی برای نمایش انحراف فلاکت بار و مازوخیستی خود است و در اتاق بغلی پیرزنی با برادر زاده خود نرد عشق می‌بازد.

حافظان قانون (منظورپلیس فرانسه!) آموزش حقوق  را به مسخره می‌گیرند و استاد حقوق در یک مهمانی که می‌تواند هر جلسه و شورا و هیاتی باشد، به لجن پراکنی (خیلی مودبانه نوشتم!) مشغول‌اند ولیکن طبیعی‌ترین امور را شرمگینانه و در خلوت و دور از چشم دیگران انجام میدهند.

ان کس که درد را تشخیص دهد سیلی می خورد . جامعه قدرت تشخیص معصومیت را از دست داده است. همه می‌دانند که معصومیت همین جاست و بیرون هم نرفته و جلوی چشم همه هم هست اما نه نهاد آموزشی و نه نهاد خانواده قادر به تشخیص آن نیستند. وقتی هم برای یافتن آن به پلیس مراجعه می‌کنند معلوم می‌شود حافظان قانون هم از دیدن همین معصومیت حاضر و ناظر، عاجزند.

در همین جامعه شاعران والامقام از جایگاه رفیع‌شان مردمان را می‌کشند و دادگاه محکومان به اعدام را به عنوان مجازات مجبور به زندگی در میان همین مردم می‌کند. جایی‌که طرفدارانشان از آن‌ها امضا می‌گیرند! و بالاخره در همین مملکت  دست آخر صدای اعتراض حیوانات بلند می‌شود و پلیس کذایی که بونوئل در آن انواع انحطاط را می‌بیند و نشان می‌دهد ماموریت پیدا می‌کند که تظاهرات در باغ وحش را سرکوب کند.

چیز دیگر باقی نمی‌ماند جز این‌که بگویم: "عجب انقلابیونی!" عجب انقلابی ! " منظورانقلاب کبیر فرانسه است" و چه مملکتی ساخته‌اند، "منظور فرانسه است!" خدا خودش به فریاد فرانسوی ها برسد.!